Varis nasıl geçer, toplardamarlardaki hacim artışıyla, genişlemeyle ve damar duvarındaki yapısal bozuklukla oluşan varisler, kadınların %25 kadarını, erkeklerin ise %15 kadarını etkilemektedir. Vücutta bulunan kanın oksijenlenmesini ve yeniden dolaşıma girmesi için kalbe taşıyan toplardamarlar varis etkisine girdiğinde, hastaya oldukça rahatsızlık verir.
Normalde bacaklarda olan kan yerçekimi etkisiyle kendiliğinden kalbe gidemez. Bunu sağlayan toplardamarla içindeki kapakçıklardır. Kanı iterek kalbe doğru gönderirler. Kapakçıklarda meydana gelen herhangi bir bozukluk, kanın kalbe gitmesine engel olur ve damarda birikmesini sağlar. Böylece varisler meydana gelmeye başlar. Varislerin etkisiyle hastaların bacaklarında ağrı, karıncalanma, şişkinlik ve gece krampları görülmeye başlar. İleri aşamadaki varislerde ciltte bozulma olarak, egzama gibi sorunların yaşanması söz konusu olur. Bunlar bazen bacaklarda yara ve iltihaplanma etkisi gösterebilir. Bunlar dikkate alınarak, varis tedavisinin geciktirilmeden yapılması gerekir.
Varislerde alınacak önlemler nelerdir?
- Uzun süre ayakta ya da oturarak bile olsa hareketsiz kalınmamalıdır
- Ayakkabıların yüksek topuklu olmamasına özen gösterilmelidir
- Sıcaktan ve aşırı güneş ışığından kaçınılmalıdır
- Vücutta kan dolaşımını etkileyecek kadar dar kıyafetler tercih edilmemelidir.
- Bacak ve ayak egzersizlerinin düzenli olarak yapılması gerekir
- Belirli sürelerde ayaklar yukarıya kaldırılmalıdır
- Kiloların fazlasından mutlaka kurtulmak gerekir
- Gerekirse soğuk su masajı yapılmalı, baharatlı gıdalardan kaçınılmalıdır
- Doktorun önerdiği ilaçlarla, varis çorabı kullanımı ihmal edilmemelidir.
Varis tedavisinde kullanılan yöntemler
Konservatif (Koruyucu) yöntemler: Varislerin tedavisinde basınçlı çoraplar, venöz arttırıcı ilaçlar gibi uygulamalarla hastadaki ağrının önüne geçilebilir. Fakat bu tedavi varisleri geçirmez, sadece belirtilerin azalmasına yardımcı olur.
Düzeltici yöntemler: bu yöntemlerde varislerin yok edilerek tedavi edilmesi amaçlanır. Bu şekilde uygulanan tedavi yöntemleri çeşitlidir. Bunlar;
- Skleroterapi: Yapısı bozulan damarın içerisine kimyasal bir ilacın enjekte edilmesiyle uygulana bir tedavi yöntemidir. Damarda içten dışa doğru etkisini gösteren ilaç, damar içindeki yapıyı birbirine yapıştırarak, kapanmasını sağlar. Bu şekilde damarda kan olmaz. Damarın üstlendiği görevi başka bir damar yapar. Zamanla vücutta bu damarı kendisi yok eder.
- Ven stripping (Sıyırma): Klasik varis tedavi yöntem olan bu yöntemde, kasık bölgesinden açılan kesiyle bacaktaki yüzeysel venle safen venin bağlantıları kesilerek bağlanır. Damar dışarıya alınır ya da bağlama yapıldıktan sonra varisler küçük kesiler açılarak temizlenir. Hastalar 1-2 gün süreyle hastaneden kalır ve bacakları bandajlanarak evine döner. İyileşme ise 2-3 hafta kadar sürer.
Lazer tedavisi: Varislerin bu yolla tedavi edilmesi iki farklı yolla yapılabilir.
Harici lazer yöntemi: bu yöntemde varislere lazerle ince damarsal lezyonlar şeklinde 3-4 mm'lik kadar dışarıdan lazer uygulanmaktadır.
Endovenöz lazer yöntemi (Damar içi lazer yöntemi): bu yöntemin uygulandığı hastalar ameliyattan sonra daha hızlı iyileşmekte ve hastalara daha az kesi uygulanmaktadır. Lokal anestezi altında yapılan tedavide, dokuya yoğun ışık enerjisi verilse de çevredeki dokular bundan etkilenmez. Diğer tedavi yöntemlerine göre, komplikasyon riski daha azdır. Uygulamanın kolaylığı açısından hastaların hastanede bile kalmasına gerek olmaz, normal yaşama hemen dönülebilir. Oldukça hızlı uygulanmasının yanında, etkili bir yöntemdir. Hastanın ayak bileğine doğru ya da dize doğru uygulanan lokal anestezinin ardından, büyük toplardamara bir kesi açılır. Buraya lazer katateri konur. Ultrason eşliğinde kataterden lazer uygulanarak, damar yakılır. Kapanan damardaki kan akımı başka damarlara yönlendirilmiş olur. Tedaviden sonra 2-7 gün kadar varis çorabı giyilmesi gerekir. Bu yöntem klasik tedaviden daha kolay, zahmetsiz ve iyileşmesi daha kısadır. Üstelik morarma ve şişkinlik etkisi oldukça az olur.
